تـرکـمـن لِر Türkmenler
وبـلاگـها و سـایـتـهـای تـرکـمـن هـاتـرکـمـن لِر Türkmenler
وبـلاگـها و سـایـتـهـای تـرکـمـن هـاگمیشان شهر دریا دلان
منبع : گمیشان شهر دریا دلان
این ساختمانها که تماما از چوب ساخته شده و بوسیله کارهای خراطی از میخ استفاده نگردیده مربوط به قشر خاصی نمی باشد بلکه هر کس که توان ساخت آن را داشت اقدام به ساختمان سازی میکرد .طرح ونقشه آنها مثل ساختمانها ی امروزی نقشه کشی نمی شد بلکه استادان معماری وجود داشت که با الهام از ساختمانها ی شوروی سابق و تحربه های که در این زمینه کسب کرده بودند وبر اساس سلیقه و نظر خود آنها را معماری می کردند .
واز چوب ها و الوارهایی که توسط کشتی ها ی تجاری که در کنار بندر گمیشان لنگر می انداختند وبا ماهی وخاویار توسط تجار گمیشانی مبادله می شدند ، ساخته شده است کار ساختمان عطا حاجی حدود4 سال طول کشید ووسایل آن با توجه به موقعیت آن زمان گران بود.موقعیکه سربازان وقشونهای مملکت درگمیشان اقامت داشتندازتعریف وتمجیدهای سربازان ، پادشاهان دوره های مختلف به بازدید و اقامت دراین ساختمانها علاقه نشان میدادندکه ازجمله آنها محمدشاه قاجار و رضاشاه که به گمیشان آمدندودراین ساختمانها اقامت کردند . درکناراین ساختمانها ، بناهای کوچکتری نیز ساخته می شدندکه بصورت انباری وآشپزخانه استفاده می شدند و بعضا انبارهای طویلی نیز که تماما آن هم ازچوب بوده ساخته می شده است . اما امروزه بعلت بلا استفاده بودن ، تخریب شده وکمتر اثری ازآنهاباقی مانده است . بنابه گفته اهالی منزل عطاحاجی صاحب این بنای قدیمی این بنا مرحوم قلیچ قربان بوده که بعداز فوت آن مرحوم ،صاحبان بعدی ، بارها اقدام به تخریب آن نمودند و خواستندساختمان جدید بنا نمایند . اما دولت مخالف نموده واجازه تخریب را نداده و بعنوان آثار باستانی مورد توجه دولت بوده است
وساخت شومینه این ساختمانها هم توسط مرحوم دوجی که یک فرد با خدایی بود و ساده زیستی را سرلوحه زندگیش قرارداده بود صورت گرفته و ایشان هم بدلیل اینکه آن زمان رفت وآمد با کشورهمسایه شوروی زیاد بود از ساختمانهای آنها الهام گرفته است.
با سلام و دعای خیر , نظر عالی را به مراتب زیر معطوف می دارد:
سیاست گذاری کلان فرهنگی بدون در نظر گرفتن فرهنگهای قومی اقوام مختلف موجود در ایران امکان پذیر نیست. یکی از مقولات مطرح در جامعه ما مقوله تهاجم فرهنگی است که از زبان مسئولان و اندیشمندان نظام به عنوان خطری جدی مطرح می باشد. جهت مقابله با این معظل راهکا رهای مختلفی ارائه شده و می شود , اولین گام مقابله با این مشکل, شناخت فرهنگی جامعه می باشد. دانستن این مطلب برای ما مهم است که کشور عزیزمان ایران, در بافت حقیقی خود از ملل گوناگون تشکیل شده یا به عبارت دیگر ایران اسلامی کشوری کثیرالملله که دارای اقوام گوناگون چون مسلمانان , زرتشتیان ,, مسیحیان , یهودیان و غیره است. دو شاخه بزرگ مسلمانان ایران را شیعه و سنی تشکیل می دهند که اکثریت این مسلمانان شیعیان هستند . شناخت و باور درست این واقعیات عینی ما را در رسیدن به وفاق ملی کمک می کند و وجود وفاق ملی ما را در مقابل توطئه های دشمنان بیمه می کند .
1- اقلیت های قومی هر ملت دارای آداب و رسوم و فرهنگ خاص خود هستند . شناخت این فرهنگ ها و سرمایه گذاری برای رشد آداب و سنن که در تقابل با باورهای دینی نیز نمی باشد و بالا بردن این ارزشهای فرهنگی و قومی که در مناطق مختلف ایران اسلامی زندگی وجود دارد, سدی در مقابل تهاجمات فرهنگی دشمن است. برای رسیدن به این هدف, اعمال برخورد از بالا و استفاده نکردن از پتانسیل های موجود در خود منطقه ما را از هدف دور خواهد کرد. در اینجاست که وظیفه وزارت بزرگ فرهنگ و ارشاد اسلامی نمایان می شود . ایجاد شعبه بزرگ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مناطقی که قومیت ها ساکن هستند, تشکیل شورایی از افراد کارشناس اقوام در منطقه زیر نظر وزیر فرهنگ و ارشاد و اختصاص بودجه ای در خور برای این شورا ها در راه پیشبرد مسائل فرهنگی و انعکاس کارکرد این شوراها در هیئت دولت ما را از نظر فرهنگی منسجم تر و از آسیب دشمنان دور خواهدکرد. باز تاکید می شود این طرح با باور به اینکه ایران ما دارای اقوام گوناگون است امکان پذیر می باشد .
2- اقلیت های دینی موجود در ایران که در قانون اساسی از آنها یاد شده و در کمال احترام و عزت در کنار ما زندگی می کنند, از طریق قانون اساسی حقوق آنها اعلام شده است و از آن برخوردارند . حال می ماند دو شعبه بزرگ تشکیل دهنده مسلمانان ایران یعنی شیعه و سنی . ما باور داریم که دشمن همیشه به دنبال نقطه اشتقاق و دوستان دنبال نقطه وفاق هستند . برای رسیدن به وفاق, برخورداری برادرانه و عادلانه از امکانات کشور بین شیعه و سنی لازم و ضروری می باشد .گفتن اینچنین سخنان که ما بیشتر هستیم و شما کمتر, ما در اکثریت هستیم و شما در اقلیت, ما را از هم دور می کند. اگر هر آنچه را که داریم با درنظر گرفتن شایسته سالاری عادلانه تقسیم کنید و شیعه, سنی بودن ملاک برتری ما نباشد و مساوات اسلامی بین ما حکم فرما گردد, دشمن حرفی برای گفتن در این مورد نخواهد داشت. با علم به اینکه دشمن به دنبال نقاط ضعف ماست و تفرقه, بزرگ ترین حربه برای فروپاشی است , شناخت نقطه ضعف ها, حلقه اتحاد و حل آن ما را در مقابل دشمن ایمن خواهد کرد, پس سال هزار وسیصد و هشتاد و پنج را سال وفاق ملی نام نهیم و برای رسیدن به آن بکوشیم . والسلام
رونوشت به : ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران
وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران
استاندار محترم استان گلستان
با سلام و دعای خیر :
سیاست های عدالت گستر جنابعالی, در رابطه با تامین رفاه اجتماعی جامعه , امیدی تازه در دل محرومین ایران اسلامی بخصوص آنان که از مرکز دور بوده و حاشیه نشین هستند ایجاد کرد . در راستای این سیاست خداپسندانه شما به عشایر و قومیت های حاشیه نشین که همیشه از بی عدالتی رنج می برند با دعای خیر و پشتیبانی جنابعالی که گذار عدالت اجتماعی را از کانال وزارت رفاه و تامین اجتماعی بدرستی تشخیص داده اید , نظر عالی را به مراتب زیر معطوف می داریم :
همانگونه که مستحضر هستید, مردم ترکمن صحرا در استان گلستان از دیر باز به عنوان عشایر مرزنشین در خطه شمالی کشور مستقر بوده و در سازمان عشایری کشور به عنوان یکی ازعشایر موجود در ایران از آنان یاد شده است. لذا با توجه به این مسئله تقاضا داریم , در طرح بیمه اجتماعی روستایی و عشایری که هم اکنون دفترچه های آن در سطح کشور برای روستائیان عزیز اعمال می شود, عشایر ترکمن صحرا را در قالب این طرح ملی بیمه عشایری نموده تا گامی در راه رسیدن به عدالت اجتماعی و وفاق ملی باشد . با آرزوی توفیق روز افزون برای دولت خدمتگزار
استان گلستان – ترکمن صحرا اهالی گمیشان
این شهر هم اکنون حدود 15 هزار نفر جمعیت دارد و عمده ساکنان آن را ترکمنهای طایفه جعفربای تشکیل می‌‌دهند. گمیش تپه در تقسیمات کشوری جزئ شهرستان ترکمن از استان گلستان است و در 15 کیلومتری شمال بندرترکمن قرار دارد.
منطقه ترکمن صحرا و دشت گرگان تاریخی بسیار کهن دارد. این منطقه به علت همجواری با شهرها، مناطق باستانی معروفی چون داهه (دهستان) ،نیشابور، مرگیانا (مرو)، نیسا (نسا)، تپورستان (طبرستان) و کمش تپه از زمانهای قدیم مورد توجه بوده است و در طول زمانهای مختلف محل سکونت و زیست اقوام مختلف ایرانی بوده است.این سرزمین تا سده 17 به طور کامل ایرانی زبان بود اما در پی مهاجرت های افسارگسیخته عشایر بیابانگرد ترکمن امروز به صورت سرزمینی با اکثریت ترکمن زبان درآمده است.
جود گورستان و تپه باستانی کمیش تپه کوچک، دیوار تاریخی گرگان (دیوار قزل آلان) در شمال شهرستان،جزیره آبسکون، و غیره پیشینه سکونت در این شهر را به سالیان بسیار دورتر برمی‌گرداند.
تالاب گمیشان درغرب دشت ترکمن،حاشیه شرقی دریای خزر ، واقع شده است . مساحت آن درحدود 30000هکتار برآورد شده است . ازقدمت این تالاب اطلاعاتی دقیقی دردسترس نیست اماباتوجه به این که سطح آب دریای خزردرزمان سلطنت سومین شاه خوارزم بقدری پایین بودکه از تالاب انزلی چیزی جزبستری ، بیش بجا نمانده بود و با توجه به زمان سلطنت استرکه بین سالهای125تا155قمری درزمان فرارسلطان محمد خوارزم شاه به جزیره آبسکون درسال716قمری می توان نتیجه گرفت که ازآن سالها به بعد با افزایش آب دریا د راین منطقه تالاب ایجاد شده است تالاب گمیشان علاوه برارزشهای اکولوژیکی ، تفریحی و اقلیمی و آموزشی که دارد درحفظ مناسبات اقتصادی و اجتماعی منطقه نیز اهمیت بسزایی دارد . درضمن باتوجه به فقدان ارزش کشاورزی اراضی این منطقه، تالاب گمیشان یکی از منابع تامین مالی اهالی محسوب می شود ازویژگی های منحصر به فردی که تالاب گمیشان دارد اکوسیستم کم نظیرآن است که درآن می توان از انواع ماهیان ، سخت پوستان ، نرم تنان ، دوزیستان ، خزندگان و پرندگان نام برد . همچنان پایگاه پاییزی و زمستانی برخی از پرندگان درحال انقراض و نادرجهان می باشد.
بخش گمیشان که قسمت اعظم از مساحت شهرستان بندر ترکمن را تشکیل می دهد ، از شمال به جمهوری ترکمنستان و از جنوب به بخش مرکزی و از شرق به آق قلا ، از شمال به بخش داشلی برون گنبد و از غرب به دریای خزر محدود می شود و بخش مرکز بخش هم شهر گمیشان با حدود 15 هزار نفر جمعیت است . اکثریت مردم گمیشان ، ترکمن بوده و به زبان ترکمنی صحبت می کنند . اقتصاد این شهر بر پایه کشاورزی ،دامپروری و صید ماهی استوار است . قالیو قالیچه از مهمترین صنایع دستی مردم گمیشان است که در اندازه های مختلف بافته شده و نقش عمده ای در تامین اقتصاد خانواده های ترکمن دارد . گمیشان ، از محرومیت بسیار زیاد رنج می برد . این شهر در گذشته از مراکز مهم جمعیتی ترکمن ها بوده و زمانی که در نقاط ترکمن نشین هنوز آبادی بزرگ و قابل توجهی وجود نداشت ، گمیشان از رونق و اعتبار خاصی برخوردار بود و این شهر که سابقه شهرنشینی و تجمع جمعیت در آن نزدیک به دو قرن میباشد اواخر دوره ی قاجاریه از پرجمعیت ترین آبادی دشت گرگان بود. در نزدیکی گمیشان و در 2 کیلو متری شمال آن آثاری دیده می شود که مردم محلی به آن [کمش تپه] به معنای تپه نقره ای است . تپه ای که هم اکنون در شمال گمیشان واقع است . ساکنان اولیه کمش تپه ، علاوه بر ماهیگیری و کشاورزی ،اغلب دریا نورد و تاجر بودند و با بندر های معروف شمال ایران و روسیه مبادلات بازرگانی داشته اند و در مقابل صدور انواع قالی ، پشم و پوست ،از بندر های روسیه ،کالاهای مورد نیاز خود را وارد می کردند . از حدود هفتاد سال پیش تاکنون گمیشان به تدریج اهمیت خود را از دست داد که البته آن هم به دلایل متعدد نظیر تاسیس بنادر جدید ، ایجاد راههای شوسه و راه آهن در منطقه و ایجاد محدودیت در بندر های روسیه بعد از روی کار آمدنحکومت شورا ها بوده است . از این به بعد بسیاری از ساکنان گمیشان به شهرهای جدید منطقه نظیر بندر ترکمن ، آق قلا و گنبد کاوس مهاجرت کردند . یکی دیگر از مشکلات شهر گمیشان در انزوا بودن آن از نظر جغرافیایی است که می توان با اتصال آن به آق قلا و سرعت در بهسازی آن ،تاحدی این مشکل را رفع نمود . در مورد خطر سیل نیز لازم است در داخل و اطراف شهر کانال های متعددی ساخته شود تا شهر از خطرات احتمالی مصون بماند . بخش گمیشان نظر به موقعیت خاص خود ، از جمله مرزی بودن و محدودیت های متعدد اجتماعی ،مطابق قانون تقسیمات کشوری ،شایستگی تبدیل شدن به شهرستان را دارد که در صورت تحقق این امر ،می تواند به تحول اقتصادی ، محرومیت زدایی و رشد و توسعه ی آن کمک شایانی بنماید . زیرا رکورد شدید اقتصادی در این سرزمین باعث شده هر ساله تعداد زیادی از ساکنان آن به شهرهای بزرگتر مهاجرت نماید . طبق آخرین سرشماری که در سال 1375 صورت گرفته است ، جمعیت شهر گمیشان دارای 7005مرد و 7170 زن و 2459 خانوار می باشد. همانطور که قبلا گفته شد شهر عزیز ما گمیشان از محرومیت شدیدی رنج میبرد . هر مسافری وارد شهر گمیشان شود ، در اولین نگاه متوجه عقب ماندگی و محرومیت آن می شود علل و عوامل فراوانی باعث توسعه نیافتگی آن شده است که میتوان به شوره زار بودن زمین های زراعی ، عدم وجود آب شیرین و همچنین عدم توجه کافی از طرف مسئولان ذی ربط را نام +برد همچنین گمیشان بالاترین نرخ بیکاری را در سطح استان دارا می باشد . امروزه تنها عمر حیاط مردم گمیشان تقریبا صید و صیادی در دریا میباشد که آن هم به دلیل صید بی رویه از طرف تمامی کشور های حاشیه ی دریای کفاف بیکاران را نمی نماید البته گمیشان دارای منابع فراوان اقتصادی است که چنانچه سرمایه گذاری صحیح و حساب شده صورت گیرد ، میتواند در رشد و شکوفایی شهر نقش به سزایی داشته باشند . مراتع وسیع و اما فقیر از نظر علوفه در شمال ،جاذبه های دریا و تالاب بین المللی گمیشان و همچنین وجود آثار جزیره آبسکون برای هدایت مسافران به این شهر ، میتواند ار اهداف بزرگ سرمایه گذاری باشد. اگر چنانچه تا چند سال دیگر فکری به وضعیت فعلی گمیشان نشود ، چه بسا وضع از این هم بدتر شده و زمینه بسیاری از انحرافات اجتماعی خواهد بود . البته با آمدن شهردار جدید ،تحولاتی در سطح شهر از جمله چراغهای راهنما ، کار گذاشتن سایه بانها و نیمکت و زباله دانها و برقراری شبکه پیام نما و چراغانی بلوارها و فلکه ، بهوجود آمده که میتوان برای اهالی شهر و مسافران جالب توجه باشد و امیدوارم که این تحولات همچنان ادامه داشته باشد تاماهم از شهری زیبا و آباد برخوردار باشیم.
