هنر در ترکمنصحرا Art in Turkmensahra

هر تمدنی ، فرهنگ و محصولات فرهنگی خاص خود را که نشانی از هویت آن فرهنگ می باشند ، به بار می آورد . تمدن اسلامی و فرهنگ اصیل آن ، این هویت را در پیروی از فرامین الهی قرار داده است و مسلمانان در اجرای این فرامین ، محصولاتی را به زیبایی تمام به نماد و نشانه تسلیم ابداع کرده اند . جانماز ، یکی از این محصولات هویت بخش می باشد همواره همراه فرد مسلمان بوده است و وجود آن در منزل هر فرد مسلمان از ضروریات شمرده می شود . در میان ترکمن ها و در بزرگ ترین مراسم اجتماعی ایشان ، یعنی ازدواج ، در جهیزیه عروس ، به حکم ضرورت یک یا چند جانماز نمدی یا دست بافت وجود دارد که دختران ترکمن خود در دوره دوشیزگی آنها را تهیه کرده اند. در این جستار بر آنیم با معرفی انواع این جانمازها به نمادها و نشانه های موجود در نقوش این دستبافته ها بپردازیم . گردآوری اطلاعات این جستار عمدتاٌ به طریق میدانی انجام پذیرفته است و در پایان طبقه بندی روشنی در مورد نمادهای موجود در جانمازها ارایه شده است.

واژگان کلیدی: فرش ترکمنی، نمازلیق ، فرهنگ اسلامی ، محراب ، نماد

3 کارشناس ارشد پژوهش هنر از دانشگاه تربیت مدرس

Each civilization make own culture and cultural productions that have sign of identification of that culture. Islamic civilization and its genuine culture is settled this identity in obey of god's commands and Moslems are innovated some beautiful productions that symbol of this delivery. Prayer rug is one of these productions. It is necessary to Moslems to pray five times in a day. Among Turkmen people, it is necessary to exist one ore some prayer rug in bride's trousseau. This inquiry is tried to introduce kinds of prayer rugs and their patterns and symbols.

درخت زندگی در فرش های ترکمنی

نقش درخت زندگی در فرش های ترکمنی

(با تأکید بر نقوش درخت در فرهنگ اسلامی و تمدن های باستانی)

دکترمحمود طاووسی*

جمال الدین توماج نیا **

*استاد و مدیر گروه رشته پژوهش هنر دانشگاه تربیت مدرس

** دانشجوی کارشناسی ارشد رشته پژوهش هنر

Email: jtoomajnia@gmail.com

چکیده

در اسلام درخت زندگی را سدره یا طوبی می خوانند. در اذهان پیروان دین اسلام این درخت در بهشت می روید ، پس موضوعیست مناسب جهت خلاقیت های هنری . در اصطلاح ترکمنی درخت زندگی را " یاشایش باغ " می خوانند. در این جستار سعی در بررسی نماد درخت و درخت زندگی است با رویکرد به اشکال درخت زندگی در تمدن های باستانی و مقایسه این اشکال با نقوش موجود در فرش ها و دستبافته های ترکمنی ، برای بررسی این فرض که می توان نام درخت زندگی را به این نقوش اطلاق کرد . مقایسه های انجام شده حاکی از تشابه طرح های درخت و درخت زندگی در فرش های ترکمنی با طرح های اسلامی و باستانی می باشد.

کلیدواژه ها : درخت زندگی ، درخت ، فرش های ترکمنی ، جانماز ، انسی، نمازلیق .

The “Tree of Life” Pattern in Turkmen Rugs

(With an Emphasis on the Tree Patterns in the Islamic

Culture and Ancient Civilizations)

Dr. Mahmood Tavoossi*

Jamall-aldin Toomajnia**

* Professor and Head of the Art studies Group, Tarbiat Moddaress University

** Student of Art studies, Tarbiat Moddaress University

Abstract

In Islam the “Tree of Life” is named as Sedreh or Tuba and the followers of Islam believe that this Tree is grown in Heaven; therefore it is an interesting subject for artistic innovative. In Turkmen terminology “tree of life” is called “Yashaish bagh”, In this study we have made an effort to evaluate the symbol of the Tree and the “Tree of Life”, refer to the shapes of the “Tree of Life” in the ancient civilizations and compare this shapes with the patterns present in the Turkmen rugs and hand-woven pieces; and to study the hypothesis that the name “Tree of Life” could be assigned to this patterns. The done comparisons are actuate that Tree and “Tree of Life “designs in Turkmen carpets patterns are similar to Islamic and ancient patterns.

Keywords: “Tree of Life”, Tree, Turkmen rugs, Prayer Rugs, Ensi, Namazlik

پیام های دیگران ( 0) link جمعه ۱۳۸٦/٦/۳٠ - jamall toomaj

پایان نامه کارشناسی ارشد

دانشگاه تربیت مدرس
دانشکده هنر
پایان نامه کارشناسی ارشد
پژوهش هنر
فرش ترکمنی و تأثیر باورها و هنجارهای اجتماعی بر نقوش آن
جمال الدین توماج نیا
استاد راهنما:
دکتر حبیب الله آیت اللهی
استاد مشاور:
دکتر امیرحسین چیت سازیان
مهر۱۳۸۶
Tarbiat Modares University
Faculty of Art
Department of Art Studies
Turkmen Carpets and Effect of Beliefs and Social Norms on Their Motifs
The Thesis Presented For the degree of Master of Art in Art Studies
By:
Jamaleddin Toomajnia
Supervisor:
Dr. H. Ayatollahi
Advisor:
Dr. A.H.Chitsazian
Septamber2007
چکیده
ترکمن ها قومی هستند که در ترکمنستان و نواحی شمال شرقی ایران زندگی می کنند . مهمترین هنر این قوم فرش بافی می باشد . فرش های ترکمنی در گروه فرش های عشایری آسیای میانه قرار می گیرند . این فرش ها از اهمیت خاصی در بین محققان فرش برخوردارند. آرایه های فرش های ترکمنی هندسی اند و پژوهشگران بر پایه این آرایه ها به طبقه بندی فرش ها پرداخته اند. این جستار با معرفی آرایه های فرش های ترکمنی تأثیر باورها و هنجارهای اجتماعی موجود در میان قوم ترکمن ونمادپردازی ایشان را بر روی این نقوش مورد مطاله قرار می دهد .از تجزیه و تحلیل نمونه های ارایه شده این نتیجه حاصل شد که باورها و هنجارهای اجتماعی در میان ترکمن ها در شکل گیری نقوش فرش ها و نامگذاری آنها تأثیر داشته اند.
واژگان کلیدی:  فرش، فرش ترکمنی، نقش و نماد ، باورها، هنجارهای اجتماعی
Abstract
Turkmen is tribes that live in Turkmenistan and northeast regions of Iran. The most significant art of this tribe is weaving carpets. Turkmen carpets are categorized in central Asian tribal rugs group. These carpets have special consequence surrounded by carpet researchers. Patterns of Turkmen carpets are geometric and researchers classified the carpets based on these patterns. In this investigation, effects of beliefs, social norms and Turkmen peoples symbolism are studied with introduce the motifs of Turkmen carpets. Analyses of samples show that the beliefs and social norms of Turkmen peoples have effected on the formation of the Turkmen carpets motifs and their names.
Keywords: Carpet, Turkmen carpet, Beliefs, Social norms, Motifs
پیام های دیگران ( 0)        link        جمعه ۱۳۸٦/٦/۳٠ - jamall toomaj

مقاله جدید

بررسی تطبیقی مکتب ترکمن و مکتب هرات

با تأکید بر خصوصیات صوری آنها

جمال الدین توماج نیا[2]

چکیده

در این جستار بر آنیم تا با معرفی مکتب التقاطی ترکمنان و مقایسه ویژگی های صوری آن با مکتب شکوهمند هرات تأثیراتی را که این مکاتب برهم گذارده اند مورد مطالعه قرار داده و در پی پاسخ به این پرسشیم که چرا با وجود برخی واقعیات مکتب ترکمنان در دوره زمانی مورد بحث همچون مکتب هرات مطرح نشد و همچنان ، شرق ، یعنی ، هرات مرکز نقاشی این دوره چند ساله حکومت ترکمنان بوده است. در این رهگذر ودر پایان این جستار پس از بررسی های به عمل آمده دلایلی چند مورد توجه قرار خواهد گرفت .

کلید واژگان : مکتب ترکمنان ، ترکمانان ، مکتب هرات ، مقایسه تطبیقی

Comparative Survey of Turkmen School and Heart School with Emphasis on the Visual Features

Jamaleddin Toomajnia

Introducing the Turkmen School in this inquiry and comparing its visual features with heart school and their interplay are primary objectives in this article. Trying to find an answer to this question: why although there existed some facts, the Turkmen School were not introduced as Heart School and likewise, Heart had been center of painting in Turkmen dominion? is the next aim of article. At the end of this inquiry, the article is attended to some justification have been presented.

Keywords: Turkmen School, Heart School, Comparative survey, Turkmen.

پیام های دیگران ( 0) link چهارشنبه ۱۳۸٦/٥/۱٧ - jamall toomaj

ترجمه

آرایه" گؤل " در فرش های ترکمن

اثر وی. جی. موشکووا

اقتباسی از مطالعات ترکمن 1

بازنویسی تام کول

ترجمه:

فهیمه قاسم نژاد

جمال الدین توماج نیا

پیش گفتار

در طی بازآفرینی این مقاله و بررسی عکس العمل تعداد کمی از افرادی که این مقاله را قبلا جهت اصلاح ایرادهای حروفچینی و چاپ و مبحث زیباشناسی مطالعه کرده بودند، پی بردم که بیشتر افرادی که علاقه ی حقیقی به بافندگی ترکمن دارند متن موشکووا را کامل مطالعه نکرده اند، که خود نیز شامل این افراد می باشم. تفاوت بسیاری بین مطالعه سطحی متن صرفا برای آشنایی با تعدادی از فرضیه های موشکووا و مطالعه دقیق و کلمه به کلمه متن وجود دارد. تصاویر رنگی همراه این متن منتشره می تواند کمک خوبی به آندسته از خوانندگانی باشد که این مبحث را بطور جدی دنبال می کنند.

آدرس اصل مقاله: http://www.tcoletribalrugs.com/article35Moshkova.html

پیام های دیگران ( 0) link جمعه ۱۳۸٦/٢/۱٤ - jamall toomaj

پایان نامه لیسانس نقاشی

عنوان:

بررسی طرح و رنگ در سوزن دوزی های ترکمن

چکیده :

در این تحقیق در ابتدا نگاهی خواهیم داشت به تاریخ ترکمن ها و معرفی مختصر طوایف ترکمن .

در فصل دوم به چند فرضیه که در مورد منشاء پیدایش نقوش ترکمن مطرح می شود اشاره می کنیم در این فصل به فرضیه های کاملا ًمتفاوتی می پردازیم که در مورد تنها یکی از نقوش معروف ترکمنی مطرح شده است و سپس فرضیه ای که در میان عامه مردم از مقبولیت برخوردار است و یکی از اساتید فرش ترکمن در این مورد تحقیقات وسیعی انجام داده است .

در فصل سوم به تعریف پوشش سنتی ترکمنی می پردازیم و این پوشش ها را به اختصار معرفی می نماییم ، در این فصل به خصوص به پوشاکی خواهیم پرداخت که نقوش سوزندوزی بر آنها دوخته می شوند ، این لباس ها غالبا ً لباس های زنانه هستند و پوشاک مردانه اغلب بدون زینت می باشند .

در فصل چهارم نقوش معروف سوزندوزی های پوشاک معرفی خواهد شد این نقش ها در این قسمت به سه قسمت عمده تقسیم شده که این تقسیم بندی بر اساس نامگذاری نقوش انجام گرفته است ، دسته اول نقوشیست که نامگذاری آنها بر اساس شباهتی که به اشکال عینی وطبیعی داشته اند انجام شده ، دسته دوم نقش هاییست که بر اساس فرم ظاهرشان نامگذاری شده اند و دسته آخر نقش هایی که معرف قبایل می باشند .

در فصل آخر که در واقع قسمت اصلی این پژوهش می باشد به بررسی ساختارهای زیباشناسانه طرح های سوزندوزی ترکمنی میپردازیم و این طرح ها را از نظر طرح ورنگ بررسی می نماییم.

تـرکـمـن لِر Türkmenler

تـرکـمـن لِر Türkmenler